Eind 2024 en begin 2025 heeft SVH bijeenkomsten georganiseerd bij gemeenteraden in de regio Haaglanden. Dit is de tweede keer dat SVH gemeenten aanbiedt hen te informeren over de feiten, cijfers en ontwikkelingen rondom woonruimteverdeling. Bij de laatste presentatie zijn de gemeenteraden meegenomen in het onderzoek over de toekomstbestendigheid van de woonruimteverdeling in Haaglanden. We spreken met Suzan Mouthaan, strategisch beleidsadviseur woonruimteverdeling bij SVH.
Ontwikkelingen
Suzan buigt zich, samen met de werkgroep woonruimteverdeling, over de vraag of het huidige woonruimteverdeelsysteem nog wel toekomstbestendig is. In een tijd waarin er sprake is van een enorm tekort aan woningen is het belangrijk dat de gemeenteraden op de hoogte zijn van alle ontwikkelingen op het gebied van woonruimteverdeling. Suzan: “Wij brengen gemeenteraden op de hoogte door middel van een interactieve bijeenkomst, welke wij alle gemeenteraden in de regio Haaglanden hebben aangeboden. De meesten hebben hier gebruik van gemaakt.”
Onderzoeken
Eind 2023 zijn er ook bijeenkomsten georganiseerd. Suzan: “In de bijeenkomsten van 2023 lag de focus op de werking van en knelpunten in de woonruimteverdeling. Naar aanleiding van deze bijeenkomsten hebben wij ons een jaar lang gericht op het onderzoeken hoe andere regio’s het doen en wat onze woningzoekenden van het systeem vinden. Dat laatste onderzoek hebben we gedaan onder 25.000 woningzoekenden en we hebben gesprekken met woningzoekenden gevoerd. In de bijeenkomsten van 2024 hebben we de gemeenteraden meegenomen in de uitkomsten van onze onderzoeken. Zo konden we duiden welke conclusies hieruit kwamen. Ook hebben we een woonruimte verdeelspel gespeeld. Hierbij konden de raadsleden, op basis van veelvoorkomende situaties, woningen toebedelen aan fictieve woningzoekenden. Het spel laat zien dat het toewijzen in de realiteit, met de enorme schaarste aan woningen, nog niet zo makkelijk is en dilemma’s met zich mee brengt.”
Woningzoekenden
Natuurlijk draait het onderaan de streep om onze woningzoekenden. Door met hen in gesprek te gaan zijn veel zaken ineens concreter nog geworden. Suzan: “Uit de gesprekken met woningzoekenden kwam bijvoorbeeld naar voren dat woningzoekenden niet goed begrijpen hoe het zoeken naar een woning eigenlijk werkt. Ook geven zij aan de hoeveelheid aan regels lastig te vinden.” Zo vertelde een woningzoekende bijvoorbeeld: “De meeste studio’s zijn voor studenten. Maar niet voor mij. Ik werk als loodgieter, en ik studeer ook ’s avonds nog. Dus ik tel nog steeds als een student. Maar toch mag ik niet in de studentenwoningen, waarom?”
Tijdens gesprekken komen natuurlijk ook veel persoonlijke en emotionele verhalen aan bod. Suzan: “De gesprekken maakten echt pijnlijk duidelijk wat de persoonlijk impact van lange wachttijden op onze woningzoekenden is. We wisten dit al van de gesprekken die ons KCC dagelijks met woningzoekenden voert. Maar in één op één gesprekken hoor je weer eens hoeveel stress en onzekerheid dit kan geven, met bijvoorbeeld mentale klachten tot gevolg. De impact van het niet kunnen vinden van een woning op het persoonlijke leven van mensen is groot. Woningzoekenden missen aandacht voor hun persoonlijke situatie.” Een andere woningzoekende vertelde: “Afwijzingen doen pijn, afgewezen worden voor urgentie is ook een teleurstelling. Het is een harde deur in je gezicht.” Suzan vervolgt: “De helft van de groep mensen uit ons onderzoek houdt nog wel hoop, maar heeft geen vertrouwen meer in het vinden van een woning op korte termijn. Dat zijn alarmerende uitkomsten.”
Regio’s
Suzan: “We hebben ook onderzocht hoe andere regio’s hun woningen verdelen. We kwamen tot de conclusie dat het verdelen van woonruimte op veel verschillende manieren kan. Er is echter geen heilige graal waarbij we ineens veel meer woningzoekenden kunnen gaan helpen. We hebben wel heel veel inspirerende voorbeelden gezien die wellicht mooie inzichten kunnen brengen voor de toekomst. Want met andere woonruimteverdeling lossen we schaarste niet op, maar door slimmer te verdelen kunnen we wel meer mensen aan een woning helpen.”
Verhelderend
Suzan: “De bijeenkomsten met gemeenteraden waren informerend van aard, maar we bieden wel ruimte voor vragen en suggesties. Wat we vooral terugkregen was dat het verhelderend is te zien welke stappen we zetten. Dat het gewaardeerd wordt dat we zo nadrukkelijk vanuit onze woningzoekenden de verkenning zijn gestart. Maar ook dat het best een taai en technisch verhaal is, wat best tijd kost om te doorgronden en dat dit soort bijeenkomsten hier bij helpen. Natuurlijk wordt het grootste deel van de woonruimteverdeel-regels vastgesteld door gemeenteraden in de Huisvestingsverordeningen. Een deel van de regels wordt landelijk ingekaderd en een deel, zoals procesafspraken, wordt vastgesteld door corporaties. Voor woningzoekenden maakt het niet uit waar afspraken vandaan komen. Zij hebben met alle regels en processen te maken. Het is aan ons de taak om dit geheel zo eenvoudig en begrijpelijk mogelijk maken.” SVH gaat uitwerken welke stappen daarin gezet kunnen worden.
