Flexwonen

De SVH-corporaties hebben de ambitie om het aantal flexwoningen in de regio Haaglanden te vergroten. Onderzoek, uitgevoerd door Companen, laat zien dat er in de regio Haaglanden permanent behoefte is aan een flexibele schil van 1.500 tot 4.500 woningen. De corporaties hebben de ambitie uitgesproken om minimaal 1.500 flexwoningen toe te voegen als daarvoor voldoende locaties beschikbaar komen.

De praktijk is echter weerbarstig en vraagt om aandacht, urgentie en noodzaak om de regionale ambitie te verwezenlijken. In 2022 zijn in Nederland 4.300 flexwoningen opgeleverd. Voor 2023 waren er vergevorderde plannen voor de bouw van 12.000 flexwoningen, waarvan 710 in Haaglanden. Inmiddels zijn we in 2024 beland en kunnen we stellen dat de plannen bij lange na niet worden gerealiseerd. De komst van meer dan 100.000 Oekraïense ontheemden naar Nederland na de inval van Rusland op 23 februari 2022 heeft een grote impuls gegeven aan de bouw van flexwoningen. Daarnaast zijn de taakstellingen voor de huisvesting van statushouders in de opeenvolgende jaren meer dan verdubbeld, wat een grote druk op de bestaande regulier vrijkomende (sociale) huurwoningen geeft, waardoor steeds vaker flexwoningen worden ingezet als flexibele schil om het aanbod te vergroten. Uit de projectlijsten blijkt dat (er nog) te weinig locaties beschikbaar zijn om de gestelde 1.500 flexwoningen door corporaties en gemeenten te realiseren. In veel gevallen stuiten initiatieven op bezwaren van omwonenden, de business-case sluit niet altijd of bij nader inzien blijkt op een gevonden locatie permanente woningbouw mogelijk.

Flexwonen, wat is het en voor wie?
De term ‘flexwonen’ gaat over flexibele woonoplossingen die, in aanvulling op reguliere woningbouw, in veel gevallen relatief snel en relatief goedkoop kunnen worden gerealiseerd. Kenmerkend is het ‘tijdelijke karakter’ van de woning zelf, de bewoning of het gebruik van een locatie waarop de woning wordt geplaatst. In de brede definitie gaat het niet alleen om verplaatsbare, stapelbare, modulaire en fabrieksmatig geproduceerde units. Ook transformatie van leegstaand vastgoed naar tijdelijk wonen, skaeve huse, zelfgebouwde tiny houses, shortstay huisvesting voor arbeidsmigranten, studentenhuisvesting en huisvesting van expats in permanente reguliere woningen behoren tot de brede definitie. Flexwoningen kunnen daarmee in eigendom zijn van particulieren, corporaties, institutionele beleggers, uitzendbureaus, zorgorganisaties, gemeenten of het Centraal Orgaan Asielzoekers. Het kunnen koop- en huurwoningen zijn in het sociale, midden en dure segment.

Handreiking Flexwonen
In opdracht van de stuurgroep Flexwonen, bestaande uit een bestuurlijke aanjager vanuit de bestuurlijke tafel wonen en uit het SVH-bestuur, hebben verschillende experts vanuit gemeenten, provincie en corporaties een beknopte handreiking opgesteld. Het doel is om collega’s die met het onderwerp flexwonen aan de slag gaan, op weg te helpen. In deze handreiking worden vragen beantwoord, zoals: Waar is informatie en ondersteuning te vinden? Welke leerpunten haal je uit een proces rondom een flexwoonproject? Hoe loopt het proces van een flexwoonproject? Welke tips zijn er om met omwonenden om te gaan? Dit stuk is beschikbaar gesteld aan gemeenten en corporaties in Haaglanden die nu of in de toekomst met flexwonen aan de slag willen of al concrete flexwoonprojecten hebben gepland. Deze handreiking dient als onderlegger en ondersteunt en faciliteert bij het delen van kennis en het maken van goede afspraken om daarmee de productie van flexwoningen door corporaties in de regio Haaglanden te verhogen. Klik hier voor de Handreiking Flexwonen.