Na lang onderhandelen hebben de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB afgelopen week een akkoord gesloten over de voorjaarsnota. Onderdeel van de afspraken is een huurbevriezing voor sociale huurwoningen in 2025 en 2026. Het beperken van de huren lijkt op het eerste oog een sympathieke maatregel voor huurders, maar het effect op de middellange termijn voor de corporaties, en daarmee hun huurders en woningzoekenden, is groot. Het bevriezen van de huren heeft een negatieve invloed op de mogelijkheden om te investeren in onderhoud, verduurzaming, nieuwbouw en leefbaarheid. De voorjaarsnota moet nog worden behandeld in de Tweede Kamer, maar in het slechtste geval staan er meer dan 7.500 nieuwbouwwoningen op de tocht, die zo hard nodig zijn voor onze meer dan 200.000 woningzoekenden. Daarnaast zullen de woningen van bestaande huurders minder snel verduurzaamd worden.
Slecht nieuws voor huurders en woningzoekenden
De corporaties brengen momenteel in beeld wat de consequenties van de aangekondigde huurbevriezing zijn. Wel zien we nu al dat dit verstrekkende gevolgen kan hebben. Zeker in een regio als Haaglanden waar heel veel moet worden gebouwd en waar de financiële mogelijkheden bij corporaties beperkt zijn. De corporaties in Haaglanden hebben met Het Rijk afgesproken dat zij 25.000 woningen zouden bouwen. Zij zijn, samen met hun partners, actiegericht aan de slag om dat voor elkaar te krijgen. En dat is van groot belang vanwege het ernstige tekort aan woningen, mensen moeten vaak meer dan zeven jaar wachten op een woning. Met de beschikbare investeringscapaciteit konden de corporaties zelfstandig ongeveer 15.000 woningen bouwen. Met de huurbevriezing staat meer dan de helft hiervan op de tocht. Dat betekent dus dat zo’n 7.500 woningen niet gebouwd kunnen worden. Dit heeft vooral betrekking op grote gebiedsontwikkelingen in de regio, met als gevolg dat de wachttijden voor woningzoekenden nog verder oplopen. Ook moeten corporaties goed gaan kijken wat zij nog kunnen besteden aan hun bestaande woningen, het gaat dan om investeringen in onderhoud, renovatie en verduurzaming. Een beperking van de investeringsruimte heeft direct gevolgen voor het tempo waarmee woningen worden verduurzaamd, waardoor de energielasten van huurders de komende jaren niet snel zullen dalen. Tenslotte is het desastreus voor de bouwsector als de investeringen van corporaties stil komen te liggen.
Wat is er nodig?
Corporaties hebben dus geld nodig om nieuwe woningen te kunnen bouwen en om bestaande woningen te kunnen verduurzamen. Als de huren worden bevroren zullen de corporaties op een ander vlak gecompenseerd moeten worden, bijvoorbeeld door het schrappen van de Vennootschapsbelasting en de ATAD. Verder moet het Rijk zelf verantwoordelijkheid nemen voor koopkracht van mensen met een laag inkomen door middel van inkomensbeleid.
